Κανόνες για τη φροντίδα των παιδικών ρούχων

Φίλε, ας είμαστε ειλικρινείς. Το να έχεις μωρό στο σπίτι σημαίνει ότι το πλυντήριο δεν σταματάει ποτέ να δουλεύει. Είναι ένας ασταμάτητος κύκλος από λεκέδες γάλακτος, λάσπες από το πάρκο και εκείνα τα περίεργα σημάδια από φρούτα που μοιάζουν με ανεξίτηλο μελάνι. Δεν είναι μόνο το πλύσιμο. Είναι η υγεία του δέρματος του παιδιού σου, η οικονομία στην τσέπη σου και το πώς δεν θα καταλήξεις να πετάς ρούχα κάθε δύο εβδομάδες.

Η καθημερινότητα με ένα παιδί είναι μια διαρκής μάχη με τη φθορά. Τα ρούχα τους ταλαιπωρούνται περισσότερο από οποιουδήποτε ενήλικα, καθώς οι δραστηριότητές τους περιλαμβάνουν μπουσούλημα στο πάτωμα, πειραματισμούς με το φαγητό και ατελείωτο παιχνίδι στο χώμα. Αν δεν προσέξεις τον τρόπο που τα διαχειρίζεσαι, θα διαπιστώσεις ότι το 60% του προϋπολογισμού σου για ένδυση καταλήγει στα σκουπίδια πολύ πριν το παιδί αλλάξει νούμερο. Πρέπει να μάθεις να διαβάζεις τις ανάγκες των υφασμάτων αλλά και τις ανάγκες του ίδιου του παιδιού σου, γιατί η σωστή συντήρηση παρατείνει τη ζωή των ρούχων κατά τουλάχιστον 45% σε βάθος χρόνου.

Η πρώτη μάχη: Η επιλογή του σωστού απορρυπαντικού

Όταν μιλάμε για βρέφη, το δέρμα τους είναι περίπου 30% λεπτότερο από το δικό μας. Αυτό σημαίνει ότι οτιδήποτε ακουμπάει πάνω τους απορροφάται σχεδόν αμέσως. Ξέχνα τα βαριά αρώματα που μυρίζουν φρεσκάδα βουνού και είναι γεμάτα χημικά. Αν το απορρυπαντικό σου έχει φωσφορικά άλατα ή οπτικά λευκαντικά, απλά το πετάς. Αυτά τα συστατικά μένουν εγκλωβισμένα στις ίνες των ρούχων ακόμα και μετά από δύο ξεβγάλματα και μπορούν να προκαλέσουν από απλό κνησμό μέχρι σοβαρά εκζέματα που θα σε τρέχουν στους γιατρούς για μήνες.

Πρέπει να ψάχνεις για υποαλλεργικές συνθέσεις. Το 95% των δερματολόγων θα σου πει ότι τα αρώματα είναι ο νούμερο ένα εχθρός για την ατοπική δερματίτιδα. Προσωπικά, πιστεύω ότι το παρακάνουμε μερικές φορές με τα εξειδικευμένα προϊόντα, αλλά στο μωρό δεν ρισκάρεις. Αν δεις έστω και μια μικρή κοκκινίλα, άλλαξε το αμέσως. Μην περιμένεις να περάσει μόνο του. Το δέρμα του μωρού αντιδρά γρήγορα και μερικές φορές βίαια. Πολλές φορές η λύση βρίσκεται σε υγρά απορρυπαντικά που διαλύονται καλύτερα στο νερό σε σχέση με τις σκόνες, οι οποίες τείνουν να αφήνουν υπολείμματα αν το πλυντήριο είναι πολύ γεμάτο.

Επίσης, η χρήση μαλακτικού είναι ένα τεράστιο θέμα συζήτησης. Τα περισσότερα κοινά μαλακτικά περιέχουν σιλικόνες και παράγωγα πετρελαίου που φράζουν τους πόρους του υφάσματος, κάνοντάς το λιγότερο απορροφητικό και δυνητικά ερεθιστικό. Αν θέλεις οπωσδήποτε μαλακά ρούχα, προτίμησε λευκό ξύδι στην αντίστοιχη θήκη. Είναι μια φυσική λύση που εξουδετερώνει τα άλατα του νερού και απομακρύνει τις δυσάρεστες οσμές χωρίς να αφήνει χημικό αποτύπωμα. Αν θέλεις να μάθεις περισσότερα για τις πιστοποιημένες συνθέσεις και να δεις ποια προϊόντα θεωρούνται τα πλέον ασφαλή για νεογέννητα, μεταβείτε στον σύνδεσμο για να ενημερωθείς αναλυτικά. Η γνώση του τι πραγματικά περιέχει η συσκευασία που αγοράζεις είναι το πρώτο βήμα για ένα υγιές παιδί.

Θερμοκρασίες και ο μύθος των 90 βαθμών

Υπάρχει αυτή η παλιά αντίληψη ότι αν δεν βράσεις το ρούχο στους 90°C, τα μικρόβια θα κάνουν πάρτι. Λάθος. Μεγάλο λάθος. Οι περισσότεροι σύγχρονοι ιοί και βακτήρια εξουδετερώνονται μια χαρά στους 40°C ή στους 60°C αν υπάρχει σοβαρό θέμα υγιεινής. Αν πλένεις τα πάντα στους 90, το μόνο που θα καταφέρεις είναι να καταστρέψεις τις ίνες του βαμβακιού. Το ρούχο θα σκληρύνει, θα “μπει” στο πλύσιμο και το παιδί θα νιώθει σαν να φοράει γυαλόχαρτο.

Στατιστικά, το 70% της φθοράς των παιδικών ρούχων συμβαίνει λόγω λανθασμένης θερμοκρασίας πλύσης. Τα βαμβακερά φορμάκια αντέχουν, αλλά τα μείγματα με ελαστάνη γίνονται χάλια. Επίσης, η κατανάλωση ενέργειας εκτοξεύεται. Γιατί να πληρώνεις παραπάνω στη ΔΕΗ χωρίς λόγο;

Οδηγός θερμοκρασιών ανά τύπο ρούχου

Τύπος Ρούχου	Προτεινόμενη Θερμοκρασία	Συχνότητα Πλύσης
Εσώρουχα/Φορμάκια	60°C	Μετά από κάθε χρήση
Εξωτερικά ρούχα (ζακέτες)	30°C – 40°C	Κάθε 3-4 χρήσεις
Σεντόνια/Πετσέτες	60°C	Μία φορά την εβδομάδα
Μάλλινα/Ευαίσθητα	Κρύο νερό	Μόνο όταν λερωθούν

Λεκέδες: Ο απόλυτος εφιάλτης

Εδώ είναι που χάνεται η μπάλα και η υπομονή κάθε γονέα δοκιμάζεται στα όρια της. Καρότο, σπανάκι, αίμα ή εκείνα τα επικά ατυχήματα πάνας που φτάνουν μέχρι την πλάτη. Ο χρυσός κανόνας που πρέπει να χαράξεις στο μυαλό σου είναι ένας: Μην το αφήσεις να στεγνώσει. Αν ο λεκές ξεραθεί και οι ίνες του υφάσματος τον απορροφήσουν πλήρως, τότε οι πιθανότητες να επαναφέρεις το ρούχο στην αρχική του κατάσταση μειώνονται δραματικά. Έχεις 50-50 πιθανότητες να βγει και συνήθως το αποτέλεσμα είναι μια μόνιμη σκιά που θα σου θυμίζει εκείνο το μεσημεριανό γεύμα.

Για τους βιολογικούς λεκέδες, το κρύο νερό είναι ο καλύτερος σύμμαχός σου. Το ζεστό νερό έχει την ιδιότητα να ψήνει τις πρωτεΐνες του λεκέ πάνω στο ύφασμα. Μόλις το ζεστό νερό ακουμπήσει το αίμα ή το γάλα, η πρωτεΐνη πήζει και προσκολλάται στο βαμβάκι τόσο δυνατά που μετά δεν βγαίνει ούτε με θαύμα ούτε με το πιο ακριβό καθαριστικό του εμπορίου. Πρέπει να δράσεις αστραπιαία. Μουλιάζεις το ρούχο σε κρύο νερό και τρίβεις τοπικά με ένα ήπιο σαπούνι πριν καν σκεφτείς να το πετάξεις στον κάδο του πλυντηρίου.

Πολλές μαμάδες χρησιμοποιούν μαγειρική σόδα και η αλήθεια είναι ότι αποτελεί μια εξαιρετική λύση. Είναι φθηνή, δεν μολύνει το περιβάλλον και κάνει δουλειά σε λεκέδες που έχουν βάση τα οξέα. Αλλά ας είμαστε ρεαλιστές, μερικές φορές η φύση του λεκέ απαιτεί κάτι πιο δυνατό και εξειδικευμένο. Υπάρχουν πλέον στην αγορά οικολογικά καθαριστικά λεκέδων που βασίζονται σε ένζυμα και δεν περιέχουν καθόλου χλώριο. Το χλώριο είναι εντελώς απαγορευμένο για μένα. Καταστρέφει τη δομή του υφάσματος, κάνει τις ίνες εύθραυστες και το κυριότερο είναι ότι ερεθίζει τους πνεύμονες και το αναπνευστικό σύστημα του παιδιού.

Οι μελέτες δείχνουν ότι το 15% των παιδικών αλλεργιών μπορεί να συνδέεται με τα σκληρά καθαριστικά που χρησιμοποιούμε στο σπίτι. Αν θέλεις να μάθεις περισσότερα για την ασφάλεια των υλικών και να δεις ποια συστατικά πρέπει να αποφεύγεις όπως ο διάβολος το λιβάνι, μεταβείτε στον σύνδεσμο και διάβασε τις προδιαγραφές ασφαλείας. Είναι απίστευτα σημαντικό να ξέρεις τι βάζεις μέσα στο σπίτι σου και τι ακουμπάει το δέρμα του μωρού σου όλη μέρα. Η σωστή ενημέρωση μπορεί να σε γλιτώσει από αμέτρητες επισκέψεις στον παιδίατρο.

Το στέγνωμα και η σκληρότητα των ρούχων

Το στεγνωτήριο είναι ευλογία και κατάρα μαζί, μια συσκευή που μπορεί να σου λύσει τα χέρια αλλά και να σου καταστρέψει τη γκαρνταρόμπα αν δεν την χειριστείς σωστά. Από τη μία πλευρά, κάνει τα ρούχα μαλακά σαν σύννεφο επειδή ο ζεστός αέρας αναδεύει τις ίνες και δεν τις αφήνει να κολλήσουν μεταξύ τους. Από την άλλη πλευρά, αν το παρακάνεις με τη θερμοκρασία ή τον χρόνο στεγνώματος, τα ρούχα μικραίνουν δύο νούμερα σε μια νύχτα. Η υπερβολική θερμότητα προκαλεί τη συστολή των ινών, ειδικά στα βαμβακερά, με αποτέλεσμα το φορμάκι που αγόρασες χθες να μην μπαίνει σήμερα.

Αν έχεις τη δυνατότητα και ο καιρός το επιτρέπει, άπλωσε τα ρούχα έξω. Ο ήλιος είναι το καλύτερο και πιο οικονομικό φυσικό απολυμαντικό που υπάρχει στον πλανήτη. Οι υπεριώδεις ακτίνες έχουν την ικανότητα να σκοτώνουν τα εναπομείναντα βακτήρια που ίσως επέζησαν από την πλύση και ταυτόχρονα λευκαίνουν τα υφάσματα με φυσικό τρόπο χωρίς τη χρήση χημικών. Είναι η ιδανική λύση για λευκά σεντόνια και πετσέτες που θέλεις να δείχνουν πεντακάθαρα και να μυρίζουν φρεσκάδα.

Ωστόσο, υπάρχει μια σημαντική παράμετρος που συχνά αγνοούμε. Αν ζεις σε μια μεγάλη πόλη με έντονο καυσαέριο ή αν είναι εποχή έντονης ανθοφορίας, το άπλωμα έξω ίσως κάνει περισσότερο κακό παρά καλό. Η γύρη και τα μικροσωματίδια της ρύπανσης κολλάνε στις υγρές ίνες του ρούχου και μεταφέρονται απευθείας στο δωμάτιο του παιδιού. Σε αυτή την περίπτωση, το στεγνωτήριο με ρύθμιση για χαμηλή θερμοκρασία είναι η μόνη ασφαλής λύση για να προστατέψεις το παιδί από αλλεργιογόνα.

Ένα σημείο που πολλοί ξεχνάμε είναι η συντήρηση της συσκευής. Μην ξεχνάς να καθαρίζεις το φίλτρο του στεγνωτηρίου μετά από κάθε μα κάθε χρήση. Η σκόνη που μαζεύεται εκεί δεν είναι απλώς χνούδι. Αποτελείται σε ποσοστό 40% από νεκρά κύτταρα δέρματος και μικροσκοπικές ίνες που μπορούν να γίνουν εστία μικροβίων ή να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις αν ανακυκλωθούν στον αέρα. Επίσης, ένα βουλωμένο φίλτρο αυξάνει την κατανάλωση ρεύματος κατά 25% και ζορίζει το μοτέρ της συσκευής, μειώνοντας τη διάρκεια ζωής της.

Σιδέρωμα: Αγγαρεία ή ανάγκη;

Πολλοί λένε ότι το σιδέρωμα στις μέρες μας είναι περιττό, μια παλαιομοδίτικη συνήθεια που απλά μας τρώει τον ελάχιστο ελεύθερο χρόνο που μας απομένει. Εγώ λέω ότι η απάντηση δεν είναι άσπρο ή μαύρο, αλλά εξαρτάται από τη φάση που βρίσκεται το παιδί σου. Τους πρώτους 6 μήνες της ζωής του μωρού, το σιδέρωμα δεν είναι θέμα αισθητικής αλλά καθαρά θέμα υγιεινής και ασφάλειας. Ο ατμός που βγαίνει από το σίδερο φτάνει σε θερμοκρασίες που το πλυντήριο ούτε καν ονειρεύεται, σκοτώνοντας αποτελεσματικά ό,τι μικροοργανισμό ή βακτήριο κατάφερε να επιζήσει από τον κύκλο πλύσης. Το βρεφικό δέρμα είναι τόσο ευαίσθητο που ακόμα και ένα ελάχιστο υπόλειμμα μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό.

Μετά το εξάμηνο, όταν το ανοσοποιητικό σύστημα του παιδιού αρχίζει να θωρακίζεται και το δέρμα του γίνεται πιο ανθεκτικό, μπορείς επιτέλους να χαλαρώσεις λίγο τους ρυθμούς σου. Δεν χρειάζεται να σιδερώνεις τις κάλτσες ή τις σαλιάρες. Επικεντρώσου μόνο στα εσώρουχα, τα φορμάκια και ό,τι έρχεται σε άμεση και διαρκή επαφή με το σώμα του. Η θερμότητα του σιδέρου βοηθά επίσης στο να μαλακώσουν οι ίνες του βαμβακιού που συχνά σκληραίνουν μετά το στέγνωμα στον ήλιο, κάνοντας το ρούχο πολύ πιο φιλικό προς το δέρμα.

Υπάρχουν όμως μερικοί κανόνες που αν τους αγνοήσεις, θα καταστρέψεις τα ρούχα πριν καν τα χαρείς. Πρώτα από όλα, σιδερώνουμε πάντα από την ανάποδη πλευρά. Τα παιδικά ρούχα είναι γεμάτα χαριτωμένα τυπώματα, στάμπες και σχέδια που λιώνουν με την πρώτη επαφή με το καυτό σίδερο, αφήνοντας μια κολλώδη μάζα πάνω στην πλάκα της συσκευής σου. Επίσης, η χρήση αποσταγμένου νερού είναι μονόδρομος. Το νερό της βρύσης είναι γεμάτο άλατα που αργά ή γρήγορα θα βουλώσουν τις οπές του σίδερου και θα αρχίσουν να πετούν καφέ λεκέδες πάνω στα πεντακάθαρα λευκά ρούχα του μωρού.

Κάτι εξαιρετικά κρίσιμο: μην σιδερώνεις ποτέ λεκέδες που δεν βγήκαν τελείως στο πλύσιμο. Αν περάσεις το σίδερο πάνω από ένα σημάδι από φρούτο ή γάλα, η θερμότητα θα το ψήσει και θα το μονιμοποιήσει στις ίνες του υφάσματος, κάνοντας την αφαίρεσή του αδύνατη στο μέλλον. Ρύθμισε τον ατμό στο μέγιστο για τα 100% βαμβακερά υφάσματα, καθώς η υγρασία βοηθά τις ίνες να επανέλθουν στο σχήμα τους χωρίς να καούν. Ειλικρινά, ποιος έχει χρόνο να σιδερώνει τα πάντα με τις ώρες; Αν βγάλεις τα ρούχα από το πλυντήριο αμέσως μόλις τελειώσει ο κύκλος, όσο είναι ακόμα ζεστά, και τα τινάξεις με δύναμη πριν τα απλώσεις, θα δεις ότι γλιτώνεις το 50% της δουλειάς. Η σωστή τοποθέτηση στην απλώστρα είναι το μισό σιδέρωμα.

Αποθήκευση και οργάνωση της ντουλάπας

Τα παιδιά μεγαλώνουν με ρυθμούς που κυριολεκτικά δεν προλαβαίνεις να παρακολουθήσεις. Μια εβδομάδα το παντελόνι τους είναι μακρύ και την επόμενη τους φτάνει στον αστράγαλο. Αυτή η ταχύτητα δημιουργεί ένα χάος στην οργάνωση του σπιτιού. Στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι το 40% των παιδικών ρούχων μένουν στην ντουλάπα αφόρετα, με τις ετικέτες πάνω, απλά επειδή ξεχάστηκαν σε κάποιο πίσω ράφι ή θάφτηκαν κάτω από άλλα μεγαλύτερα νούμερα. Για να μην πετάς τα λεφτά σου, χρειάζεσαι ένα αυστηρό σύστημα οργάνωσης.

Ο χρυσός κανόνας της ντουλάπας είναι η εναλλαγή βάσει μεγέθους και όχι μόνο βάσει εποχής. Βάζε τα μεγαλύτερα νούμερα, αυτά που θα χρειαστεί το παιδί σε 3 ή 6 μήνες, στο πίσω μέρος ή στα ψηλά ράφια, και κράτα τα τρέχοντα νούμερα μπροστά και σε ύψος που τα φτάνεις εύκολα. Κάθε φορά που ένα ρούχο αρχίζει να στενεύει, βγάζε το αμέσως από την ντουλάπα. Μην το αφήνεις μέσα να πιάνει χώρο και να σου δημιουργεί σύγχυση την ώρα που βιάζεσαι να ντύσεις το παιδί για να φύγετε.

Όσον αφορά την προστασία των ρούχων, ξέχνα τη ναφθαλίνη και τα παλιά χημικά σκοροκτόνα. Είναι εξαιρετικά τοξικά, ειδικά για τα παιδιά που έχουν την τάση να βάζουν τα πάντα στο στόμα τους ή να αναπνέουν με μεγαλύτερη συχνότητα. Αν θέλεις η ντουλάπα σου να μυρίζει ωραία και να προστατεύσεις τα μάλλινα από τον σκόρο, χρησιμοποίησε τη φύση. Μικρά χειροποίητα σακουλάκια με αποξηραμένη λεβάντα, ξυλάκια κανέλας ή αποξηραμένη φλούδα κέδρου είναι η λύση. Είναι φυσικά υλικά, απόλυτα ασφαλή για το βρέφος και προσφέρουν μια υπέροχη, διακριτική μυρωδιά φρεσκάδας.

Επιπλέον, δώσε βάση στο πού αποθηκεύεις τα ρούχα που δεν χρησιμοποιούνται. Τα πλαστικά κουτιά αποθήκευσης είναι καλά για να τα στοιβάζεις στην αποθήκη επειδή προστατεύουν από την υγρασία, αλλά για την καθημερινή χρήση μέσα στο σπίτι, τα υφασμάτινα κουτιά ή οι πάνινες θήκες είναι πολύ καλύτερες. Επιτρέπουν στο ρούχο να αναπνέει, εμποδίζοντας την ανάπτυξη μούχλας ή εκείνης της δυσάρεστης μυρωδιάς κλεισούρας που συχνά εμφανίζεται στα ρούχα που μένουν αποθηκευμένα για καιρό. Μια καλά οργανωμένη ντουλάπα μειώνει το άγχος της καθημερινότητας κατά 30% και σου δίνει την αίσθηση ότι έχεις τον έλεγχο, ακόμα και όταν όλα τα άλλα στο σπίτι είναι άνω κάτω.

Πότε πρέπει να πετάξεις ένα ρούχο;

Υπάρχει ένα όριο. Αν ένα ρούχο έχει “κομπιάσει” πολύ, αν οι ραφές έχουν αρχίσει να ξηλώνονται ή αν το λάστιχο έχει χαλαρώσει τελείως, ήρθε η ώρα να φύγει. Ένα φθαρμένο ρούχο μπορεί να προκαλέσει τριβή και ερεθισμό στο δέρμα του παιδιού. Επίσης, τα χαλαρά κουμπιά ή οι κλωστές που κρέμονται είναι κίνδυνος πνιγμού ή περίσφιξης των δακτύλων.

Περίπου το 20% των παιδικών ατυχημάτων στο σπίτι σχετίζονται με ελαττωματικά ρούχα ή αξεσουάρ. Έλεγχε τα ρούχα μετά από κάθε πλύσιμο. Αν δεις τρύπα, φτιάξ’ την ή πέτα το. Μην το αφήνεις για αύριο.

Κλείνοντας, η φροντίδα των παιδικών ρούχων δεν είναι πυρηνική φυσική, αλλά θέλει σύστημα. Δεν χρειάζεται να είσαι τέλειος, ούτε να έχεις το πιο καθαρό σπίτι στον κόσμο. Απλά πρόσεχε τα βασικά: καλό απορρυπαντικό, σωστές θερμοκρασίες και καθόλου χημικά. Το μωρό σου θα σε ευγνωμονεί (με τον τρόπο του, μάλλον με έναν ακόμα λεκέ πάνω στην καθαρή σου μπλούζα).